2. Latitude/Longitude Waypoints (Enlem/Boylam koordinatları ile bir Waypoint Girilmesi)
3. Along Track Waypoints (Rota Üzerinde Belli Bir Fixten belli bir uzaklığa Waypoint girilmesi)
4. Place Bearing / Place Bearing Waypoints (Nokta/Baş şeklinde girilen iki noktanın belirtilen başlarının kesiştiği noktada bir waypoint oluşturulması)
ve bonus olarak
1)Intercepting a course
2)Route Offseting
konularını anlatacağım.
1.Place/Bearing/Distance (Waypoint /Baş/Uzaklık Şeklinde Bir Nokta oluşturmak)
Geçen Faydalı Bilgilerde Buğra Oğuzülgenin anlattığı gibi , özellikle ARC Prosedürlerinin uygulanmasında büyük faydası olan bu yöntemi daha önce anlatıldığı için kısa geçiyorum.
Yazacağınız parametre şu şekilde olacaktır;
NNNBBB/UU
N=Ele Alacağımız Nokta Örneğin YALOVA VOR, (YAA)
B=Baş, yani oluşturmak istediğimiz nokta YALOVA VORun hangi courseu üzerinde olacak
U=Uzaklık, Oluşturmak Ystediğimiz nokta az önce belirttiğimiz course üzerinde YALOVA VORına ne kadar uzaklıkta olacaktır.
Yani Yalova VORdan 120 derecelik başta 12 mil uzaklığında bir nokta oluşturmak istersen
YAA120/12 şeklinde bir parametre girmemiz gerekiyor, eğer YAA kısaltmasını taşıyan başka bir navaid varsa, FMC bize bir sayfa açarak YAA adını taşıyan noktaların, bu noktaların tipini (NDB,VOR vs.) ve koordinatlarını belirterek istenilen noktayı seçmemizi isteyecektir.
2.Lattitude/Longitude Waypoints (Enlem Boylam şeklinde bir nokta belirlemek)
Buda Oldukca Basit.Bunun için kullanacağımız parametre aşağıdaki gibidir;
EXXXXX/BXXXXXX
E=Enlem, Kuzey için N, Güney için S
B=Boylam, Doğu Yçin E, Batı için W Kullanılacaktır.
X=X ile belirtilen alanlara koordinatlarımızı gireceğiz.
Örnek olarak; N40 59.4/E29 12.9 koordinatlarına ulaşmak istiyoruz,
Bu durumda FMCmıza N40594E029129 parametresini girmemiz gerekiyor.
Bu tipte en çok yapacağınız hata büyük ihtimalle enlem girerken eğer derece 2 basamaklıysa başına sıfır koymayı unutmaktır.Buna dikkat etmeniz gerekmekte, zira
E29 12.9 için
E29129 girerseniz FMC kabul etmeyecektir.Doğrusu E029129 dur.
3)Along Track Waypoints.
Öncelikle mantığını anlamak gerekir. Örneğin LTBA>LTAC uçuyoruz. Rotamız YAA G8 PETAR , yanlış hatırlamıyorsam YAA TOKER PETAR nokta nokta yazmak gerekirse.Bu rota üzerinde YAAnın 10 mil önüne bir waypoint koymak istiyoruz.Burda sadece uzaklığı belirliyoruz.Çünkü zaten rotamızı daha önce girdik.Bu durumda YAAdan 10 mil uzaklığındaki noktamız daha önce girdiğimiz rotamızın YAA ve bir sonraki nokta olan TOKER arasında belirlediği baş üzerinde olacaktır.Resimlerle anlayalım.
Parametremiz: NNN/XUUU
N=Nokta
U=Uzaklık
X=+ veya - .Artı veya Eksi sembolleri girdiğimiz uzaklığın belirlediğimiz noktanın ilerisindemi yoksa gerisindemi olacağını belirler.
Birazdan resimlerle daha iyi açıklayacağız.
YAAdan belirli rotamız üzerinde 10 mil uzaklıkta bir nokta koymak istiyoruz.

Gördüğünüz gibi YAA/+10 yazıp, (+ çünkü rotamızda YAAnın ilerisinde 10 mil açığa koyma arzusundayız) YAA nın üstüne tıkladık, sonuç bu şekilde;

4)Place Bearing/Place Bearing Waypoints
Yki adet noktamız var, BKZ ve YAA VORlarını ele alalım.
BKZden 150 başta olacak şekilde bir çizgi çiziyoruz cetvelle, aynı anda YAAdan da 40 başta bir çizgi çiziyoruz , işte bu iki çizginin kesiştiği noktaya bir waypoint koymak için bu yöntemi kullanacağız.
Örnek Olarak az önce anlattığımız senaryoyu uygulayalım.
Parametremiz : NNNBBB/NNNBBB
N=Noktamız
B=Baş yani istediğim course değeri.
Şimdi Resimli Görelim;

Sonuç:

Yukarıdaki 4 Yöntem PMDG 737NG Serisinde kullanabileceğiniz tüm Custom Waypoint Entry işlemleridir.
Bunun Dışında Anlatmak istediğim 2 Husus daha var,
Bunlar,
1)Intercept Course (Bir Noktaya Belli bir başta yaklaşmak)
2)Route Offset (Belli rotanın belli uzaklıkta sağından veyahut solundan uçmak)
1.Intercepting a Course
ATC size belli bir uçuş başı verdi ve o başta uçuyorsunuz.Daha sonra size BKZ VORının 355 derecelik courseuna oturup, bu başı koruyarak BKZya uçmanızı talep etti.
Öncelikle uçacağımız noktayı sanki direkt oraya gidecekmişiz gibi LEGS sayfasında en üst kısma giriyoruz.
Bunu yaptığımızda FMC ekranının sağ alt köşesinde ABEAM PTS ve onun altında ufak INTC CRS yazıyor.Yşte uçmak istediğimiz courseu bu boşluğa gireceğiz.Şöyleki;

Bunu yazdıktan sonra önümüzde BKZye 355 başta giden bir çizgi oluştu.
Bunu yaptıktan sonra uçağımız LNAV modunda o anki uçuş başını koruyacak, ve zamanı geldiğinde dönüşe başlayarak 355 başta BKZya uçacaktır.
2)Route Offset
Uçtuğunuz rotanın (Gene ankara istanbul ele alalım.) tam üzerinde bir bulut olduğunu varsayalım, hava şartları kötü, o bulutların içine girmek istemiyorsunuz.Bulutlar TOKER ile YAA arasında.Bu iki waypointintin arasındaki normal yolumuzun 5 mil sağından veya solundan uçabilmemizi sağlayan sistemdir.
Öncelikle olağan rotamız:
YAA G8 PETAR > YAA TOKER PETAR
Kendileri FMCnin içinde iyi biyere saklanmışlardır.Bunu yapmak için rotamızı belirledikten sonra veya o rotayı uçarken INIT/REF INDEX Sayfasına giriyoruz.Sol en altta OFFSET i göreceksiniz.
Şöyleki;

Önce OFFSET sayfasını açar açmaz karşımıza OFFSET DIST çıkıyor.Yani ne kadar sağından veya solundan uçacağız.Bunu girmek çok basit.Sağdan gideceksek uzaklık değerimizin başına başına R, soldan gideceksen L koyuyoruz.Örneğin senaryomuzdaki gibi 10nm Sol tarafından gitmek için
L10 yazmamız yeterli.

Bunu OFFSET DISTe girince karşımıza başlangıç ve bitiş noktası yani START ve END waypointlerimizi soracak.Bizim durumumuzda PETAR dan YAA kadar.Bu değerleri giriyoruz.
Yşte Sonuç:

"If you don't like someşing, change it.If you can't, şen change yourself."
Efe Do?an TK957
efedogan@gmail.com
