FMC Programlama Problemi...

[THY157]

Merhabalar Arkadaşlar;

Şu an DF734 kullanıyorum ve FMC ile uçuşlarıma devam ediyorum. Ancak FMC için AIRAC0208 güncellemesini yaptıktan sonra FMC ile yapıp kaydetti?im rotalarda sorun yaşamaya başladım. AIRAC dataları ile gelen yeni LTBA dep./arr. rotalarını uçuş planlarıma uyguladım. Ancak sorun sadece bununla bitmiyor; tüm uçuş planlarımda şu an çok büyük bir problemim var.

Uçuş planlarını flyşy ve ya trvacc planlarına uygun olarak Flight Simulator'u açmadan yaptı?ım için daha sonra apronda rüzgar ve ya ATC'nin verdi?i piste göre de?iştiriyorum ve init.ref. ile take-off de?erlerini yeni yakıt ve yük durumu ile sıcaklı?a göre de?iştirip execute ediyorum. Attitude panelde V1 ve Vr de?erlerini görüyorum. Ayrıca HSI paneli MAP moduna alıp uçuş planımı mor olarak görebiliyorum, herşey normal yani. Olay bundan sonra başlıyor.

Pist başına gidip V1, Vr, kalkış, pozitif tırmanma, teker topla, 2800 varyo tuttur, yer+1000ft. A/P ON, LNAV ON, VNAV ON... önce burun aşa?ıya kaymaya başlıyor sonra birden gaz kolları geri çekiliyor, 10000ft. altı hız limitini 250kts. girdi?im halde FMC'ye, 110kts. uygulanıyor, VNAV'dan çıkıyor ve stall'a hızla yaklaşmaya başlarken A/P OFF, elle düzeltme... Kalkıştan önce FMC'ye girdi?im de?erleri (hız 250, TA 6000ft.) MCP'ye de uyguluyorum.

Ben sorunun FS kapalıyken programlamayı yaptı?ım için oldu?unu sanıyorum ancak emin de?ilim. Ben bu sorunu nasıl çözerim fikri olan var mı? E?er sizden çözüm önerisi alamazsam yazdı?ım tüm rotaları(40'a yakın) çöpe atmak zorunda kalaca?ım ve yeniden (FS açıp bu sefer)yazaca?ım. Lütfen yardım edin, açıkçası hiç işime gelmiyor o rotaları tekrar yapmak

Şimdiden çok teşekkürler...


Selçuk Poyraz
TK157

Edited by - Selçuk on 12/08/2002 19:47:55

[THY45]

Selamlar,

Ben rotalarinizda degil sizin ucagi kaldirmadaki realitenizin farkliliginda buluyorum yasadiginiz sIkIntinin cevabini.

Hatanin TAM olarak nerede oldugunu bulamadim ancak hem sizin hem de diger DreamFleet B734 kullanan arkadaslarim icin ornek olmasi ve cokca sorunun da cevabinin icinde bulunacagina inandigim sekilde uzun uzun anlatmaya calisayim.

1- Simulatoru acmadan FMC programlama dediginiz eger hakikaten FlightSim'i acmadan DreamFleet'in programi sayesinde FMC external calistirmak ise hemen bunun yanlis bir uygulama oldugunu belirtmeliyim. Sistem size bu hakki veriyor olabilir ya da softwareler ile bunu yapabiliyor olabilirsiniz ancak unutmayin ki ucagin cockpitine girmeden FMC programlamak realism'den uzaklastirir ki MS hep AS REAL AS IT GETS der...

Eger yukaridaki bahsettiginiz Simulator'u acmamak sozu Squawk baglantisini yapmamak ise bu durumu belirtiniz ancak ben 2 defa okuduktan sonra sanki ilk paragrafimdaki gibi algiladim.

2- Kalkis oncesi hazirlikta yani cockpit preparation asamasinda pilotun MUTLAKA kalkacagi ve inecegi meydanin METAR'ini almasi gerekir. Hatta yol uzerindeki diger noktalarin da METAR'i alinmalidir ancak bizler bunu SIM'de uygulamiyoruz. 2004 ile birlikte gelmesini umit ettigim WEATHER RADAR da gelirse o zaman onem kazanacak ve siddetli firtina, bulut gibi faktorlere onceden haberdar olmak ve gerekirse kacmak amacli kullanilacaktir. Bunun da en saglikli yolu elbette SquawkBox'tan almaktir.

Bu nedenle size su adimlari uygulamanizi tavsiye ederim:
a- Simulatoru acin, multiplayer baglantiyi enable edin, SquawkBox'i acin (ama baglanMAyin!)

b- Kalkacaginiz meydan icin go to airport ve alttan GATE secip bu gate'e yerlesin.

c- SquawkBox'ta FlightPlan secip planinizi doldurun ve gerekli butun hanelere gerektigi onemi verin (ozellikle SUFFIX, Yedek Meydan, Dep Time, REMARK) Ekrani OKleyin ve Plan Sent goreceksiniz ancak henuz plan gitmedi, cunku sisteme halen bagli degilsiniz.

d- Bunun sonrasinda sisteme baglanain, resend FlightPlan yapin ve her iki meydan icin gerekli METARlari alin. FMC ekranini cockpitteki FMC'nin uzerine tiklayarak acin ve FMC'nizi doldurun, hava sicakligi ve ruzgar bilgilerini de goruyor olacaksiniz bu nedenle aktif pisti de kestiyor olursunuz buna gore plan doldurursunuz. EGer ATC active ise zaten baglantiktan sonra ilgili ATC'ye baglanarak gelecek olan text mode'daki ATIS'inden aktif rwy bilgisini alabilirsiniz.

3- Bundan sonrasi genelde benzer olmasina ragmen anlatacaklarim DreamFleet 737-400 ucagi icindir.

Taxiden once ya da taxi esnasinda yapilan ancak mutlaka Holdshort'a kadar tamamlanmis olmasi gereken hazirliklar sunlardir.

Flap5, head rwy dolrultusunda, IAS v2+20, Kuleden verilen Inital FlightLevel Altitude girilmis, F/D on

Lineup sonrasinda kuleden gelecek cleared for takeoff sonrasinda A/T (AutoThrottle) ON, Gaz Kollarinin altindaki TO/GA (Touch and GoAround)active. Bu asamda gaz kollari hareket eder ve gerekli takeoff takati saglanir.

Devami sizin dediginiz gibi V1......VR..... V2 pozitif climb

4- Kalkis sonrasi teker toplama sonrasi amac 2800tutturmak degildir amac saniyede 3 derece noiseup ile 15-18 derece arasini yakalamaktir ki bu da ucak tipine gore degismekle birlikte 737 icin ortalama 4000-4800feet/dakika anlamina gelir.

5- A/P on yapildiktan sonra hemen LNAV acmaniz sakincali olabilir cunku kule sizi yeni APPye devrediyor olacatir ve bu asamayi kalkis oncesinde ayarladiginiz HEAD (bas) ile devam etmeniz saglikli olacaktir. Zaten A/P acinca bu islem kendiliginden gerceklesecektir. AP acildiktan sonra IAS sabitlenecek ve LevelChange aktif olacak ve IAS'daki hiz ile sabit hizda devam ederek maximum kalkis varyosu ile tirmanmaya devam edecektir.

6- APP size bas vermez de contiune as filed derse ancak o zaman LNAV'a basmaniz dogru olacaktir (tum legleri daha onceden taxi esnasinda ilgili SID'e gore oldugunu check ediniz) Dikkat ettiyseniz halen VNAV'a basmiyoruz ve bu asamaya kadar da hizimizi 230'a kadar arttirip flaplari topluyoruz son flaptan sonra da 10bin feet civarinda 250kn ulasiyoruz ve sonrasinda da VNAV'a basiyoruz. VNAV o esnada ilgili climb hizini yakalamak icin (ben 280 giriyorum genelde) burunu biraz indirecek ve 1000-2000varyo arasinda tirmanmaya devam ederken hiz kazanacak ve gerekli hizi yakalamaya basladiktan sonra tekrar 2000-3000varyo ile devam edecektir.

7- Daha sonrasinda da Cruise Altitude yakaladiginizda CruiseSpeed devreye girecektir. FMC deki CRUISE ekranindan girilen deger yakalanacaktir.

Gerekirse ve talep gelirse VNAV ile alcalma ve son yaklasmayi detayli anlatabilirim. Ayrica hatalarim varsa duzeltiniz lutfen.

Saygilarimla,

TK045 Ozgur Ozden
IT Manager, FlyTHY

Edited by - Ozgur Ozden on 12/08/2002 21:07:02

[THY157]

Özgür Hocam Merhabalar;

quote:
1- Simulatoru acmadan FMC programlama dediginiz eger hakikaten FlightSim'i acmadan DreamFleet'in programi sayesinde FMC external calistirmak ise hemen bunun yanlis bir uygulama oldugunu belirtmeliyim. Sistem size bu hakki veriyor olabilir ya da softwareler ile bunu yapabiliyor olabilirsiniz ancak unutmayin ki ucagin cockpitine girmeden FMC programlamak realism'den uzaklastirir ki MS hep AS REAL AS IT GETS der...

Eger yukaridaki bahsettiginiz Simulator'u acmamak sozu Squawk baglantisini yapmamak ise bu durumu belirtiniz ancak ben 2 defa okuduktan sonra sanki ilk paragrafimdaki gibi algiladim

Evet doğru anlamışsınız. Çünkü FS ile açıp yazarken ciddi hız sorunu yaşıyorum, makinam pek güçlü değil, bir tuşa basıp 2-3 sn. beklediğim oluyor. Ayrıca zaman bulabildiğim kadar tüm uçuş rotalarını girip bir veri tabanı oluşturmak istiyorum. Uçmayacağım zamanlar bile bazen bağlanıp trvacc'den rotaları alıp programlama yapıyorum. Anlayacağınız gerçeklikten biraz uzak olsa da aslında yakın da. Uçuş öncesi pilotların FMC'ye rotayı girdiklerini zannetmiyorum, daha önceden girilen datalar kullanıp sadece aktif pist ve SID/STAR uygulamalarını değiştirdiklerini tahmin ediyorum.

quote:
2- Kalkis oncesi hazirlikta yani cockpit preparation asamasinda pilotun MUTLAKA kalkacagi ve inecegi meydanin METAR'ini almasi gerekir. Hatta yol uzerindeki diger noktalarin da METAR'i alinmalidir ancak bizler bunu SIM'de uygulamiyoruz. 2004 ile birlikte gelmesini umit ettigim WEATHER RADAR da gelirse o zaman onem kazanacak ve siddetli firtina, bulut gibi faktorlere onceden haberdar olmak ve gerekirse kacmak amacli kullanilacaktir. Bunun da en saglikli yolu elbette SquawkBox'tan almaktir.

Online uçuşlarım için zaten SB'dan ACARS alıp belirttiğim gibi ATC yoksa kalkış pisti ve iniş pisti ile SID/STAR'larını giriyorum. ATC varsa önce klerens alıp ondan sonra pist ve SID girişi yapıyorum, varış meydanı için ACARS'dan faydalanıyorum.

quote:
3- Bundan sonrasi genelde benzer olmasina ragmen anlatacaklarim 737-400 ucagi icindir.

Taxiden once ya da taxi esnasinda yapilan ancak mutlaka Holdshort'a kadar tamamlanmis olmasi gereken hazirliklar sunlardir.

Flap5, head rwy dolrultusunda, IAS v2+20, Kuleden verilen Inital FlightLevel Altitude girilmis, F/D on

Lineup sonrasinda kuleden gelecek cleared for takeoff sonrasinda A/T (AutoThrottle) ON, Gaz Kollarinin altindaki TO/GA (Touch and GoAround)active. Bu asamda gaz kollari hareket eder ve gerekli takeoff takati saglanir.

Devami sizin dediginiz gibi V1......VR..... V2 pozitif climb

Bunların TO/GA active ve sonraki gelenler dışındakileri taxi öncesi hazırlıkta yapıyorum.

quote:
4- A/P on yapildiktan sonra hemen LNAV acmaniz sakincali olabilir cunku kule sizi yeni APPye devrediyor olacatir ve bu asamayi kalkis oncesinde ayarladiginiz HEAD (bas) ile devam etmeniz saglikli olacaktir. Zaten A/P acinca bu islem kendiliginden gerceklesecektir. AP acildiktan sonra IAS sabitlenecek ve LevelChange aktif olacak ve IAS'daki hiz ile sabit hizda devam ederek maximum kalkis varyosu ile tirmanmaya devam edecektir.

Özgür hocam zaten ben ATC yokken ve ya offline uçuyorsam LNAV'ı kullanmaya başlıyorum. Aksi durumlarda SID ve STAR'ları kendim uyguluyorum ATC'nin kontrolunda. Daha sonra uçuş planıma göre devam etme izni verilince LNAV active yapıyorum.

quote:
5- APP size bas vermez de contiune as filed derse ancak o zaman LNAV'a basmaniz dogru olacaktir (tum legleri daha onceden taxi esnasinda ilgili SID'e gore oldugunu check ediniz) Dikkat ettiyseniz halen VNAV'a basmiyoruz ve bu asamaya kadar da hizimizi 230'a kadar arttirip flaplari topluyoruz son flaptan sonra da 10bin feet civarinda 250kn ulasiyoruz ve sonrasinda da VNAV'a basiyoruz. VNAV o esnada ilgili climb hizini yakalamak icin (ben 280 giriyorum genelde) burunu biraz indirecek ve 1000-2000varyo arasinda tirmanmaya devam ederken hiz kazanacak ve gerekli hizi yakalamaya basladiktan sonra tekrar 2000-3000varyo ile devam edecektir.

Daha sonrasinda da Cruise Altitude yakaladiginizda CruiseSpeed devreye girecektir. FMC deki CRUISE ekranindan girilen deger yakalanacaktir.

Yani yanlış anlamadıysam FL100'e/ilk uçuş seviyesine kadar tırmanmayı ALTHOLD ve V/S ile yapmamızın doğru olacağını daha sonra VNAV kullanımına geçilmesinin daha doğru olacağını söylüyorsunuz.

Birde en son maddede yazdığınız şekilde deneyeceğim. Yardımlarınız için teşekkürler.

Son olarak; evet talep geldi hocam VNAV ile yaklaşma konusunda bir sorum olacak. Örneğin İstanbul rwy36R için YAA.1A arrival yapacağız. RX-36 için 9nm ve 2700ft. giriyorum FMC'ye. Cruise Level'a bağlı olarak alçalma yaparken Legs'de YAA üzeri FL160 civarlarını gösteriyor ama ben YAA üzeri FL100, SADIK üzeri FL50'da olmak istiyorum. Ben sadece RX-36'yı değiştirebildim, geri kalan yükseklikleri FMC hesaplıyor, değiştiremiyorum. Değiştirmenin bir yolu var mı? Ben de bu yüzden VNAV kullanmıyorum yaklaşma için. ALTHOLD ve V/S kullanıyorum.

Tekrar teşekkürler ve iyi akşamlar, iyi uçuşlar...


Selçuk Poyraz
TK157

[AKIN HOS]

Arkadaslar konunun epey derinlerine dalmissiniz... bir hobi ancak bu kadar ciddi olarak ele alinabilir ve ancak bu kadar gercege yakin olarak uygulanabilir, sizleri tebrik ederim.

deginmek istedigim birkac ufak nokta var.

* TO/GA switch : TakeOff/Go Around switch
* Kalkistan onceki clearance da bir SID verilmisse ve siz de bunu CDU nuza dogru bir sekilde girmisseniz, 737 400 de kalkisi muteakiben minimum 400feet AGL de LNAV e girilmesi uygun olacaktir. (737-800 de kalkistan once pist basina geldiginizde LNAV i ARM konumuna getirebilirsiniz. bu mod 50 feet AGL de engage olacaktir) LNAV i biran once devreye sokmanizin sebebi o siradaki is yukunuzu azaltmak ve ucagin SID yi uygulayisini daha rahat izlemektir. 1000 feet AGL de ise Climb şrust reduction yapilir yani Full take off şrusttan Climb şrusta gecilir(takeoff şrust limit is 5 minutes). Normalde bu N1 dugmesiyle yapilir ama sanirim dreamfleet bu fonksiyonu atlamis.1000AGL den sonra eger SID nizde irtifa ve surat tahditleri varsa VNAV e girebilirsiniz cunku VNAV hafizasinda bu tahditleri tutar ve size bu tahditleri cignemeyecek sekilde flight directory commandleri verir. Ornegin kalktiginiz meydanin SID si after take off keep runway track for 2 miles şen turn left to XYZ VOR (max IAS185 kts) and cross XYZ VOR at FL60 seklinde olabilir. bu durumda eger SID yi dogru olarak girmisseniz kalkistan sonra hemen girilen LNAV ve VNAV modelar sizin SID yi eksiksiz uygulamanizi saglar.

tabi diger bir teknik de Ozgurun anlattigi minimum clean speed le tirmanmak ardindan surati arttirmakttir ama bu SID si karisik olan meydanlarda(ki Avrupa meydanlarinda gun gectikce karisiklasiyor)ya da kotu hava sartlarinda tavsiye edilmez(turbulent penetration speedden oturu).

*diger soruya gelince : evet haklisiniz FMC nin temel yapilma prensibi olan bi konuyu dreamfleet tasarimcilari esgecmisler. sizin bahsettiginiz gibi istediginiz noktaya istediginiz surat ve irtifa tahdidi girilebilir gercek hayattaki CDU da. ama burada sadece FMC nin kendi hesapladigi degerler cikiyor. Bunlari degistirmek mumkun degil ya da ben beceremedim henuz

Eylul ayi icerisinde bir bulusma ayarlayip bu konulari detayli olarak konusmayi teklif ediyorum. Mekan ve zamani ayarladiginiz takdirde elimdeki dokumanlarla katilmak ve sahip oldugumuz bilgileri karsilikli paylasmak isterim.Ozgur sen katilamayacaksin ama belli olmaz belki video conference filan ayarlar Bulent senin icin!

hepinize iyi ucuslar
AKIN HOS

[THY45]

Selam Selcuk,

Dediklerin tabii hep sana ozgu durumlar ben zaten geneli yazdim o yuzden saan cok uygmamis olabilir ama butun arkadaslar faydalansinlar diye detayli gectim.

Aslina bakarsan ben 10000 uzerine kadar LevelChange ile tirmaniyorum. LevelChange ozelliigi biliyorsun verilen hzi sabit maximum varyo ile tirman demek. 220den basliyorum 230 240 250 diyerek 11bine kadar cikarken Climb'a 280set ediyorum FMC'den ve (bunu kalkis oncesi yapiyorum) 10000sonrasinda 250den sonra VNAVa basiyorum o yavas yavas varyo dusuruyor ve hizi arttiriyor. Yani varyo pek kullanmiyorum sadece yaklasmada lazim oluyor bazi durumlarda.

Soruna gelince:
FMC'ye 2 cesit limit verebilirsin bir nokta icin:
a- Speed
b- Altitude

Default gelen Altitude'dur Decent'de speed dersen nokta uzerine geldiginde speed tutar, demezsen yani altitude modund speed yazisi gorunur ki bu durumda altitude tutarak gider.

VNAV nasil alcalmada kullanilir:
Kalkistan sonra 10bin 12bin civarinda actin diyelim bundan sonra kulenin verdigi ilk FL'a kadar tirmanir ve tirmanma hizinda 280kn ile FL160'i yakalar oncelik FMCdeki degil MCPdeki Altitude girilmis degerdir. Sonra 160 olduktan once/sonra kule sana yeni degeri verir ve sen girersin (burada VNAV inactive olur ve sen geri aktif edersin gercekte de boyle videoda seyrettim) birkac saniye sonra ucak yukselmeye baslar. Uzun ucuslardaki kademeli yukselmelerde bu tarz kullanilmaz bu durumlarda FMCde de cruise altitude kademeli arttirilmalidir ve oncelikle FMCde arttirilir sonra MCPde arttirilir. Neyse devam, Cruise yakalayinca ucak hizlanir ben Cruise olarak .76 ile .80 arasinda giriyorum duruma gore. Ama normali ve ekonomik olani .76dir. Ve kendisi VNAV kullnadigin icin hizi her zaman OVerSpeed olmayacak sekilde ayarlar. Bu sekilde devam ettigini dusunelim..

Ve alcalma icin gerekli yukseklikleri girmeye geldik. Ama henuz alcalmiyoruz dikkat et cunku T/D (top of decent su anki yerinden degisken olacaktir) diyelim ki Ataturk 36icin geliyoruz ve TOKER civarindayiz. YAA en son pointimiz. Ve sistem auto olarak buraya 8000civari vermistir ama biz daha SADIK'a da gidecegimizi dusunup ve SADIKda 5000 olmamizin yeterli gelecegini dusunerek bir sonraki LEG'e SADIK giriyoruz ve bu asamada ya da sonra SADIK'i girdikten sonra karsisina hiz/altitude bilgisini yaziyoruz.
210/5000 gibi ama unutmaki su an altitude tutturacagiz hizin bir onemi olmayacak

EN ONEMLI NOKTA: Sunu unutma, LEG kismindaki son bacak kalmadan limitii girmelisin. Yani SADIK'i girdiginde mutlaka sadiktan once bacak olmali aksi halde girisin kabul edilmez yani aktif bacakta degisiklik yapamazsin (bu gercekte nasl bilmiyorum)

Ayrica sistem tum bacaklari auto hesaplari senin girdigin bacaktaki altitude'a gore. Sen en sondaki bacagi degistirip EXECUTE edersen kalan bacaklari alcalma hizian gore ayarlar. Bu arada alcalma hizini da dusuk buluyorsan ben 300ayarliyorum 15bin altina 270'e cekiyorum FMCden ve zaten 10binaltinda kendisi 250ye cekiyor bununla da gidiyorum.

Peki ayarlari yaptik nasil alcaltacagiz, bu ayalar bitince T/D noktasinin degistigini gorursun ben bu noktaya 5-10nm kala kuleye ready for decent diyorum ve izin gelince MCP'den altitude degerine yeni degeri giriyorum diyelim ki 14000 olsun ve VNAV disacitve oldu ise ki olmaz aktif ediyorum ve bekliyorum. Ucak T/D e geldiginde kendisi ortalama 2000varyo 300kn ile basliyor alcalmaya guzel guzel hic sarsmiyor kus gibi suzuluyor...

YAA verdigim degerde ya da SADIK'a 5000girince gecilmesi gereken ornegin 12000 degerinde gecilyior ya da istersen SADIK'a giriyorsun 5000'i kule bu asama da sana YAA'yi 11000de cross et derse ve sen daha YAA son bacagini ucmuyorsan TOKERe geliyorsan YAA icin gidip /110 yaziyorsun onu da uyguluyor SADIK 5000 duruyor. BU noktalari da bu degerlerde geciyor.

SADIK'a 15nm kala artik VNAVdan cikarip hiz veriyorum genelde 230 ve sonra 210 seklinde clean speed geliyorum. ARtik bas vermeye baslayinca sira ile flapler ve 180 ile ILS giriyorum 15flap ile sonrasi malum G/S teker acma 30flap 135-140 arasi landing speed. GEnelde 5mil kala yer +1500de A/P ve A/T disactive tabii Yaw/Dumperi kapatmayi da unutmuyoruz.. Speed Brake ARM, Brakeler 1 ya da 2 set edili. Hadi kolay gelsin..

Seyrettigim videolardan, okudugum textlerden ve diger pilot arkadaslarimdan ogrendiklerim bunlar... Yanlisim eksigim ve hatam olabilir duzeltilmesini rica ederim.

Saygilarimla,

TK045 Ozgur Ozden
IT Manager, FlyTHY

[THY45]

Seninkinin uzerine ek yapmak istemezdim Akin ama valla yeni okudum Ben yazarken sen yazmissin, video conf isine kesinlikle varim ya da video alip banttan bile raziyim ) Sevgiler,

PS: TO/GA'yi nasil atlamisim duzeltmen icin tesekkurler, takeoffda touch'in ne isi var

TK045 Ozgur Ozden
IT Manager, FlyTHY

Edited by - Ozgur Ozden on 13/08/2002 01:32:04

[Bozhan Özsoy]

Selam beyler,

DF737 üzerine baya koyu bir muhabbet gidiyor, bende dikkatimi çeken bir noktayla ilgili birşeyler yazmak istiyorum.

Bence kalkış ve sonrasındaki SID ile birlikte tırmanış uçuşun en az inişteki kadar zevkli olan kısımları. Dolayısı ile kendimiz uçsak daha iyi olur diye düşünüyorum. Benim taktik şöyle ;

LTBA 18 T/O ve FENER SID için;

1- Nav1 112,5 IST, Course 200. ADF 328 CEK
2- EHSI VOR Mode, Flight Director on, A/T Arm, RTO.
3- R-TO ve R-Climb modları seçili. (Roketlemeye lüzüm yok, pizt uzun ve uçak gereğinden fazla güçlü zaten)
4- Doğru trim!!! Doğru trim ile uçağın lövyeyi tam geriye çekmeden yumuşak olarak burnu kaldırması ve kalkıştan sonra trim istememesi gerekiyor, yumuşak kullanım ve gecikmesiz rotate için çok önemli.

5- Start timer, TO/GA (ben direk basıyorum, önce %40 yapıp basarsam joystick sapıtıyor),

6- Rotate! Kakış sonrası minimum V2+15 hızı ile tırmanmak gerekiyor. Flight director'ü kullanarak V2+15 hızını koruyabilirsiniz. Gear-up.
7- Pist doğrultusunda ve V2+15/25 hız aralığında tırmanıyoruz. 400 feet AGL'de A/T yeniden ARM oluyor. Bu sefer N1'e basıp (aslında 1000 feet AGL'de basmak lazım) R-Climb'e geçiyoruz. let's roll.

8- IST VOR'unu henüz geçtik yada geçiyor olmamız lazım. Sağa yumuşak bir dönüş ile 200 Radyalini yakalıyoruz. VOR'a çok yakın iken sert manevralar ile durumu toparlayamazsınız, sadece yumuşak davranın ve gerektiğinden fazla kontrol vermekten kaçının.

9- Flap retract hızlarına göre temiz konfigurasyona geçiyoruz. Fakat 7DME'de bir dönüş olduğu için hemen 250KT'ye hızlanmayın. İsterseniz otopilota geçebilirsiniz ama artık iş yükünüz çok hafif olduğu için dönüşü de kendiniz yapabilirsiniz. Uçağı Minimum clean için trimleyip tırmanmaya devam edin. CEK üzerinde nerdeyse FL70 yaparsınız.

10- Artık EHSI MAP seçip LNAV ve VNAV'a geçebilirsiniz. Bunları doğru uygulayabilmek için kalkış öncesi hazırlık (navigasyon aletleri ve kalkış konfigurasyonu) ve kalkış sonrası manevralar yerdeyken hazırlanmalıdır. Bunları taxi'de yapamazsınız (ok yaparsınız ama iki ayağınız bir pabuca girer), motorları çalıştırmadan önce planınızı bitirmeye çalışın, birkaç denemeden sonra hatalarınızı görüp daha düzgün uçmaya ve anormal keyif almaya başlarsınız.

Sevgiler,
Bozhan Özsoy








Edited by - Bozhan Özsoy on 13/08/2002 10:06:45

[THY45]

Ben de sana katiliyorum Bozhan.. Ozellikle SID'in bitisi bacagi yani Planin baslangicacina kadar (YAA, FENER, BKZ gibi) manual ve bu noktalara 5mil kala LNAV aktif yapiyorum da LNAV'in gercek hayatta cok kisa surede aktif edildigini bildigimden mecburen bu sekilde yazdim (tabii adamlarin FMC lerindeki SID/STAR lar daki donus acilari felan cok yumusak)

STAR icin ise STARIN ILS oncesi pointinde ben cikariyorum genelde kule oluyor zaten istemesen de cikarmak durumundasin. Cok da keyifli oluyor. Ben de siddetle tavsiye ederim.

Hele ARCli SID ve STARlara bayiliyorum. 2 NAV'i set edip bunlarin courselarini manual tutmak ucagin birden cok parametresi ile ayni anda mesgul olmak gercekten cok zevkli.

Sanirim bir de yanlis anlasilma olmus:
Taxi de yapilir demedim taxi de artik bunlarin tamamlanmis son kontrollerin bitmis olmasi gerekir demistim.

Tesekkurler Bozhan ilgine.

Baska yorumlar yok mu arkadaslar atalim su sicak yaz gunlerinin rehavetini uzerimizden... )

Sevgiler

TK045 Ozgur Ozden
IT Manager, FlyTHY

[THY157]

Herkes çok iyi gidiyor bence Konu FMC'den başlayıp sonunda taxi tekniklerine kadar gelecek sanırım

Özgür hocam sorun yine maalesef çözülmedi. VNAV'ı FL100 de 250 IAS'da active yaptım ancak active olamıyor. Yani VNAV'a geçemiyorum.

FMC kullanımına sitede Remzi hocanın yazısını okuduktan sonra başladım. Ancak o yazı sanırım FS2000 için yazılmış, bir kaç fark var ancak yine de belli kısmını çözdüm. Dediğim gibi bu sorun AIRAC0208 güncellemesini yaptıktan sonra başladı.

Remzi hocanın örneğine bakarak FMC de PERF INIT sayfasında TRANS ALT seviyesini İstanbul için 4000ft. yapıyorum. Ve taxi öncesi MCP'de ALTHOLD'a 4000ft., IAS'a 250kts., HDG'eye pist doğrultusunu ve NAV'a VOR outbound radialini giriyorum.

Kalkınca 1000ft. te ATC YOKSA veya OFFLINE uçuyorsam eskiden LNAV ve VNAV'a basınca HSI ekranda MAP pozisyonunda uçağın paş'e girdiğini ve MCP'de girdiğim hıza ulaşmak için bir miktar başı aşağı çekip hızlandığını daha sonra max. varyo ile 4000ft. e tırmandığını görüyordum. 3000-3200ft. civarı VNAV'ın inactive olup kontrolu MCP'ye bıraktığını görüyordum. Daha sonra cruise level için MCP ALTHOLD'a yeni değeri girince VNAV'ı tekrar active yapınca FMC'de girdiğim CLB speed'e uygun, önce hızlanmayı sonra burun açısını artırmasını görebiliyordum.

Benim sorunum şu an LNAV'da değil, o normal çalışıyor. Ancak VNAV hiç normal çalışmıyor. En son sizin önerdiğiniz 10000ft.üzeri VNAV kullanımını denedim o da olmadı.

Sanırım tüm rotalarımı silip tekrar FS açıkken programlamayı yapacağım

Fikirleriniz için teşekkürler, tek bir konuyla çok şey öğrenilebileceğini gösterdiniz böylece. Herkes kendine ait bir teknik geliştiriyor zaman içinde ama bence bunların simülasyon olsa bile standardının geliştirilmesinden yanayım. 6nm. önümde ILS'deki bir uçağa yavaş olduğu için ya da ben hızlı olduğum için bodoslama dalmanın pek hoş olacağını sanmıyorum (ATC Yoksa, varsa zaten ayrımı yapacaktır) Bu konuda insanların elinde yeterli kaynak olmayabilir, onun için sitede tüm prosedürlerin açıklanmasının yararlı olabileceğini ( clean speed'e ne zaman geçilir, ILS giriş hızı nedir, touchdown hızına ne zaman yavaşlanmalıdır vs. vs.) düşünüyorum.

Selçuk Poyraz
TK157

[THY45]

Acikcasi sizin durumunuzda aklima birsey gelmiyor ilk dusundugum SID girdikten sonra rwy36 kalkisinda VOR'dan 5mil sonraki noktanin yuksekliginin yeni gelen SID'de alcak yazilmis olabilecegi gibi birseydi o yuzden daha sonra basin dedim VNAV'a ama o da degilmis.

Bir de dun yazmayi unuttum, TopOfDecent noktasinin oncesinde kule alcalma yapmanizi isterse bu durumda YENI FL girince DECENT page'de CAPTURE var bunu kullaniyoruz. Yanlis bilmiyorsam eger TopOfDecent oncesinde basarsaniz (olur ya kule alcal der trafik ndeeniyle) ornegin 15nm once ortalama 1000varyo ile alcalma baslar ve gerekli paşe oturunca da 2100varyo ile devam eder.

EGer T/D oncesinde veremez de sonra verirse bu sefer A/P A/T FMC yazan yerde FMC sari renk olur (goreceksiniz ekranda) bunun anlami FMC ile ilgili programlama da UYARI anlami tasiyor. Burada da verilen topofdecent gecilmis ve halen MCPde altitude degismedigi icin alcalmaya baslamamissiniz onu anlatiyor. Bu durumda benim yaptigim kule yeni FL veir vermez readback yaparken MCPde yeni altitude girerek VNAVa tekrar basmak (inactive olmasi gerekiyordu sanirim) ve hemen FMC acarak decent hizini daah dusuk secmek 270kn 0.66mach civari mesala. EGer cok gecmemisseniz paşi tutar ama cok gectiyseniz yapacak bissi yok HOLDa gireceksiniz bu yuzden hemen bir sonraki pointin gececeginiz yuksekligini degistirin ki ucak iyice asagi 4000varyo ile saldirmasin ve kuleden ilgili hold noktasi icin izin alin ok gelince o noktada ve irtifada olacak sekilde FMC yapilandirin ve holda aradaki farki kapatirak alcalin. Eger hold yapmayacaksaniz ve TopOFDecent'i cok da gecmedi iseniz capture olmak icin 3500-4500 arasi varyo verebilir ucak bu arada gazi idle edecektir ama sizin mutlaka yavaslamak icin bir miktar speed brake acmaniz gerekiyor ben %70civari kullaniyorum varyo ve hiza bagli tabii..


Tabii standart durumlarda ucak TopofDecent'e gelince 2100varyo civarinda onceden yazdigim hiz limitleri ile alcaliyor ya da tirmaniyor ama bunlar COST 80'e gore verdigim degerler. Bu havayollarinin ekonomik programlarina gore degisir. Bulent Akbay'dan aldigim bilgiye gore THY Yurtici Cost 25, YurtDisi 35 kullaniyor. Bir nevi her sirketin ozel birimleri tarafindan tasarruf tedbirlerine gore hesaplanmis costlardir bunlar. 0'dan baslar 200'e kadar gider. 0 en yavas ve en ekonomik olanidir ve en uzun range ucustur, 200 ise en hizli ve en pahali sekilde mevcut yakitla en kisa range gidebilmesidir.

Sevgiler,

TK045 Ozgur Ozden
IT Manager, FlyTHY

Edited by - Ozgur Ozden on 13/08/2002 15:00:38

[Bozhan Özsoy]

quote:
Ben de sana katiliyorum Bozhan.. Ozellikle SID'in bitisi bacagi yani Planin baslangicacina kadar (YAA, FENER, BKZ gibi) manual ve bu noktalara 5mil kala LNAV aktif yapiyorum da LNAV'in gercek hayatta cok kisa surede aktif edildigini bildigimden mecburen bu sekilde yazdim (tabii adamlarin FMC lerindeki SID/STAR lar daki donus acilari felan cok yumusak)

STAR icin ise STARIN ILS oncesi pointinde ben cikariyorum genelde kule oluyor zaten istemesen de cikarmak durumundasin. Cok da keyifli oluyor. Ben de siddetle tavsiye ederim.

Hele ARCli SID ve STARlara bayiliyorum. 2 NAV'i set edip bunlarin courselarini manual tutmak ucagin birden cok parametresi ile ayni anda mesgul olmak gercekten cok zevkli.

Sanirim bir de yanlis anlasilma olmus:
Taxi de yapilir demedim taxi de artik bunlarin tamamlanmis son kontrollerin bitmis olmasi gerekir demistim.

Tesekkurler Bozhan ilgine.

Baska yorumlar yok mu arkadaslar atalim su sicak yaz gunlerinin rehavetini uzerimizden... )

Sevgiler

TK045 Ozgur Ozden
IT Manager, FlyTHY


Özgür selam.

Hani her yiğidin bir yogurt yiyisi vardir ya, bizim ki de o misal. İkimiz de konuyla ilgili okuyuculara bilgi vermeye çalışıyoruz. Ben standart prosedurlerin yaninda hand fly hakkinda da kisa bir ornek vermek istedim. Dolayisi ile bence burda yazilen her bilgi temelde dogrudur, yazilmis olmasi yeterlidir ve yazan kisiler her ne kadar burda yazmasalarda aralarında mutabiktirlar.

Selcuk bey bence sizin fresh install bir DF737'ye ihtiyaciniz var. Cok mantiksiz problemler fresh install ile cozulebilir, bende oyle olmustu.

Bozhan Özsoy

[THY157]

Özgür hocam;

Gerçekten bilgilerinizle yolumuzu aydınlatıyorsunuz. Bence FMC için programlama sayfaları güncellenene kadar forumdan ufak tefek en başından, nasıl programlanır, nasıl uygulanır, genel FMC tanıtımı gibi birşey vermek yararlı olur diye düşünüyorum.

Bozhan bey;

Sizin önerinizi denemek rotalarımdan olmaktan daha yararlı ve kısa sürede sonucunu alabileceğim bir yöntem, öneriniz için teşekkürler, deneyeceğim...

Selçuk Poyraz
TK157

[THY157]

Tekrar merhabalar arkadaşlar;

Bozhan maalesef refresh DF işe yaramadı. Bende FS açıkken bir rota yapıp kaydettim. Kapatıp FMC'yi ve FS'ü açtım tekrar. Yakıtı değiştirip ilk kayıttakinden tekrar yükledim kaydettiğim yeni rotayı ve ÇALI?TIIII.

Bu demek oluyor ki bana rotaları tekrar yazmak düşüyor

Görüşürüz... Ama FMC programlama bilgileri devam etsin isterseniz başka bir topikte. Çok teşekkürler değerli bilgileriniz için.


Selçuk Poyraz
TK157

[THY177]

Herkese selamlar ;

böylesine keyifli ve öğretici bir platform yarattığınız için teşekkürler.Akın Bey bu konuda sizi aramızda görmek ayrı bir zevk zeten ..

Burada ki sorum şu ; LNAV'ı sim ortamında 400 feet AGL de Arm etiğimizde Df nin standart SID 'i uygulanamıyor.Örneğin chartlarda 36R için YAA1K uygulanacak .FMC de girişimizi yaptık .Normal şartlarda chart YAA1K RNW Headingde 5 Milde başlaması gerek(yanlış hatırlıyor olabilirim) .

Ancak Sım ortamında LNAV Arm olduğunda direkt olarak SID Prosedürü uygulanmaya başlıyor.(örneğin pist başnda n 3 mil sonrasında enable ettiğimde direk olarak dönüş başlıyor )

Olması gereken 5 mili tamamlayıp öyle SID ' geçmesi değilmi?Yanılıyormuyum?
Ancak Akın'ın bahsettiklerinde gerçek hayatta "eğer sidleri doğru olarak girmişsseniz eksiksiz uygular" söylemi ile sim ortamında yada bizim ucağımızda böyle bir farklılık var.yada ben yine bişileri yanlış yapıyorum .

Bu arada NNav konusunda Bozhan ve Özgürün anlattıklarına benzer uyguluyorum .(Özellikle istanbul için birazda Noise Abatement prosedürlerine uymak için 3000 fette kadar VS cleanupta ve yaklaşık 2400-2800 varyo ile yalovaya kadar İNT FL 'yi yakalacak şekilde VS ie manual olarak oynuyorum .LVL CHG kullanmak özellikle Özgürün bahsettiği 4000 varyoya benim yolcular biraz hassas..)keza EHSI deki yeşil yay (bağışlayın ingilizcesibilmiyorum) özellikle manual alçalış ve tırmanmalarda TD TC için çok faydalı oluyor.

Çok uzatmıyım ama aklıma gelen konuları topic dışındada kalabilir hemen sıralıyım .

1) özellikle Selçuk ben olsam planlarımı silmezdim.Database oluşturma fikri çok akıllıca.Herne kadar Özgür'ün dediği gibi "as real as it gets olsada anlayışımız" zaman ve harcadığımız emek hepimiz için değerli hatta ben FMC nin kullanbildiğim özelliklerini bu şekilde öğrendim ve sayenizde geliştiriyorum .Ancakir şey ilerdeki yazında VNAV yeniden aktif olmamış bunu bende alamadım ama yanlış anlama FD ,A/T on , FMC Activate yapıldı ( lnav çalıştığına göre) ,Clımb sayfasında konfig.ler tamammı? Climb mod seçilimi ve exe edildimi? Lütfen yanlış anlamayın ukalalık yapmıyorum gözden kaçanlar olabilir.

Burada senden ricam ilk sorunda yazdığın VNAV dan sonraki hız problemini (Dikkat edersen ucağı ilk açtığınga MCP deki speed hep 110 la başlıyor,belkide FMC ile MCP nin arasında bir anlaşmazlık var .) bu şekilde Bozhan ve Özgür ün bahsettiği gibi VNAV dan uzak durarak yap.

2)?u control wheel streering 'den biraz bahsetsenize..gerçek ortamda ne işe yarıyor.?

3)Özellikle ARC dönüşlerinde (manual ) sorun yaşıyorum .eğer katılsaydım eğitimlere eminim böyle olmazdı.Özgür bu konuda bir iki trik anlatırsan makbule geçer.

?imdi tüm yazılanları benimkiler hariç print ettim merak edenler için " 10 dolu sayfa"dır.Herkese saklamasını öneririm .

Selam ve sevgiler.

TK 177 Ergenekon Kucuk

[quote]
* Kalkistan onceki clearance da bir SID verilmisse ve siz de bunu CDU nuza dogru bir sekilde girmisseniz, 737 400 de kalkisi muteakiben minimum 400feet AGL de LNAV e girilmesi uygun olacaktir. (737-800 de kalkistan once pist basina geldiginizde LNAV i ARM konumuna getirebilirsiniz. bu mod 50 feet AGL de engage olacaktir) LNAV i biran once devreye sokmanizin sebebi o siradaki is yukunuzu azaltmak ve ucagin SID yi uygulayisini daha rahat izlemektir. 1000 feet AGL de ise Climb şrust reduction yapilir yani Full take off şrusttan Climb şrusta gecilir(takeoff şrust limit is 5 minutes).

[THY157]

Herkese tekrar merhabalar;

Ergenekon maalesef sildim ve silmek zorundaydım zaten çünkü LNAV dışında işe yaramıyordu. Söylediğin F/D ve A/T ile CLB konfigürasyonlarına kadar herşey hazırdı. ?öyle detaylı olarak tekrar yazayım:

Taxi öncesi hazırlık:

1. FMC açılıp rota yüklendi. INIT REF.den ağırlık farklı olduğu için yeni ağırlık değiştirilip Execute yapıldı. Yeni sıcaklık girilerek yeni take-off V1,Vr,V2 hızları hesaplanıp HSI ekrana gönderildi.
2. MCP'de speed 250, TA için Init Ref. sayfasındaki TA değeri olarak girilen 4000ft. ALTHOLD'a , HDGHOLD'a pist dogrultusu girildi.
3. Radio panelde HSI panel MAP pozisyonuna alınıp range 40 yapıldı.
4. Sonra normal hazırlık;flap5,RTO,A/T Arm, F/D On gibi uçak ile ilgili hazırlıklar yapıldı.
5. Taxiye başlandı.

Kalkış:
1. 40% N1 takati sağlandıktan sonra TO/GA active.
2. V1, Vr, pozitif tırmanma,gear up, 1000ft. AGL, A/P on, LNAV active
3. Herşey normal, paş izleniyor baş olarak. Yükseklik kontrol ve tırmanma açısı hala elde, hız arttıkça flap toplanıyor.
4. VNAV active... gaz kolları IDLE, VNAV inactive, MCP speed, alla alla hız 110 girilmiş, kim girdi, nooluyooo, kısa süreli panik...
5. A/P OFF; kontrollerin tümü elde, gaz kolları panik halinde ileri. Kontrolun sağlanması bir kez daha deneme; sonuç negatif...

İşte böyle, rutin bir kalkış sahnesi izlediniz son günlerde yaşadıklarımdan...

Ama dün akşam tüm rotaları silip FS açıkken tekrar rota girip kaydettim. FS'den ve FMC'den çıkıp tekrar girdim. FMC yükledim hatta sıcaklık ve ağırlığı değiştirdim. Deneme; sonuç pozitif, herşey normal.

Çıkan sonuç; maalesef silinen rotalar çöpten de atıldı, son umut olarak orada tutuyordum. Yeniden yazmaya başlayacağım artık ve inatla bu database'i oluşturacağım...

Sevgi ve saygılarımla...

Selçuk Poyraz
TK157