FL limitleri ?

[THY3393]

Arkadaslar su FL limitlerini anlatacak biri yada bir turkce dokuman mevcutmu baktim ama bulamadim...

Muzellef Aydogdu
FLYTHY , THY3393
Stockholm / 1979

[THY2]

http://www.trvacc.org/web/training/ref/cruising.asp

bu link işinize yarar sanırım.

Bülent Akbay
FlyTHY, PID002
Istanbul 1973

[delimawi]

Dibine kadar öğrenmek isterseniz bunu buyun...

ATC Manual for a Reduced Vertical Separation Minimum in Europe
http://www.code-team.com/mavien/RVSM_Manual.pdf

Edit: Oooo pardon, Türkçe yazmışınız görmedim. Kısa Türkçesi doğuya giderken tek rakamlı FL ler seçilmeli, batıya giderken çift. FL300, FL320 gibi.

İlker Değirmencioğlu
FlyTHY, PID 2445
İstanbul, 1977

[THY3393]

peki feet olarak Fl100 10000 feet mi oluyor ?

Muzellef Aydogdu
FLYTHY , THY3393
Stockholm / 1979

[delimawi]

Yaklaşık olarak.

Bakın olay şöyle. Altimetre yüksekliği hava basıncındaki azalma ile ölçer. Yükseldikçe basınç düşer, altimetremizin gösterdiği değer yükselir. Şimdi dikkat ederseniz altimetrenin doğru gösterebilmesi için kalibrasyona ihtiyacı olacaktır. Yani yerel hava basıncı bilinmeli ki, yükseldikçe basıncın azalmasından hareketle yükseklik hesaplanabilsin. İşte bu bilgiye QNH diyoruz, özellikle iniş ve kalkış anlarında bu bilginin doğru girilmiş olması çok önemlidir. Yanlış girilirse altimetre yanlış gösterir.

İniş ve kalkış haricinde seyir halindeyken, devamlı olarak uçağın uçtuğu noktanın tam altındaki QNH değerinin girilmesi ve yol boyunca update edilmesi çok pratik olmayacağı için, kalkışı istinaden belirli bir yüksekliği geçerken QNH değerini standart değer olan 29.92 ye alırız. Bölgedeki tüm uçaklar aynı değeri girer. İşte bu işlem sonrasında artık feet kullanılmaz ve FL ibaresi kullanılmaya başlanır. Bu yüksekliğe Transition Altitude denir ve değerinin kaç olduğu alan chartlarında yada ATC tarafında bildirilir. Eğer alan için bu değer 8000 feet ise, 8000 feete kadar feet kavramı kullanılır ve diğer pilotlara ve ATC ye ilgili pilotun lokal QNH değerini altimetresine girmiş olduğunu da belirtir. 8000 feet geçilir geçilmez QNH 29.92 ye alınır ve artk FL80 gibi ürtüfa belirtilir.

İniş esnasında da bu olayın tam tersi olur. Bu sefer Transition Level denilen irtifaya gelindiğinde, QNH lokal değere set edilir ve tekrar feet kullanılmaya başlanır.

Sorunuza dönersek, FL100 he zaman gerçekten 10000 feet olmayabilir, bu hava basıncına bağlıdır. Ama çevredeki tüm pilotlar QNH 29.92 set etmiş olduğu için bu bir problem yaratmaz.

Umarım yardımcı olabilmişimdir.


İlker Değirmencioğlu
FlyTHY, PID 2445
İstanbul, 1977

[THY3393]

bir turlu kafam basmiyordu ilginiz ve alakaniz icin tesekkur ederim ilker kaptanim...

Muzellef Aydogdu
FLYTHY , THY3393
Stockholm / 1979

[Musashi]

FL 100 Her zaman ve gercekte 10,000 feet tir.
Cunku deniz seniyesinde altimetrenin 0 (sıfır) okundugu değer 29.92 InchHg (veya 1013 hPa) dır, yani standard basınctır.

Evet deniz seviyesinde altimetreniz o yoredeki basın değişikliği nedenyile 0 (sıfır) gorunmeyebilir. O yuzden ğpist yuksekliğini doğru okuaybilmek icin altimetre ayarı yapmak gerkiyor. Bu deşikenlik standard basıncın dogrulugunu etkilemez.

Yani FL100 de standard kosulalrda sdeniz seviyesinden 10,000 ft yukardayız.
Sevgiler
Gurhan

[hakan737]

FL100 ile 10000ft'in neden aynı olduğunu ben anlamadım!basınç farklı ise aynı uçaktan basıncı standart olan basıncı farklı olan ile altimetrede aynı rakamı görmelerine rağmen görece olarak farklı irtifalarda olacaklardır.Hava basıncı rakamsal olarak yükseldikçe gösterge değeride düşecektir.Dolayısı ile uçaklardan birisi 1013 diğeri 1023 ayarlı ise 1023 olan, altimetrede 10000ft yazdığı halde diğerinden 272ft alçakta olacaktır.
(http://www.luizmonteiro.com/Altimetry.aspx)

Yeni başlayanlara kolaylık olması açısından;

ATC size FEET cinsinden irtifa verdiği sürece, chartlarda feet (ft) cinsinden irtifa gördüğünüz sürece bu altimetrenizin lokal basınca ayarlı olması demektir. TA değeri sadece kalkışta kullanılır çünkü siz hala altitude -feet cinsinden irtifa değeri alıyorsunuzdur. Diyelimki TA 10000ft, tırmanırken 10000ft'e geldiğinizde altimetrenizi standart basınca alacaksınız demektir yani 1013/2992A.

Eğer ATC size FL flight level cinsinden irtifa veriyorsa bu altimetrenizin hep standart'da olacağı anlamına gelir,ta ki size feet cinsinden yeni bir irtifa verene kadar.Siz bu sırada seyir irtifasından alçalmaya başladığınız için bu sefer TL Translevel irtifası sizi ilgilendirir, diyelimki TL 110 (11000ft), bu irtifaya geldiğinizde altimetrenizi standart'dan local basınca ayarlarsınız.

Dikkat ederseniz TA ile TL arasında minimum 1000ft'lik bir fark vardır bunun sebebi bu değişim esnasında olurya aynı yere denk gelen iki trafik arasındaki muhtemel çatışmayı önlemek içindir. Ayrıca işin püf noktası mümkün olduğunda pilota TA ve TL değerlerinde irtifa vermemektir zira bunlar eşik irtifalarıdır, pilot bu irtifada mı yoksa geçincemi ayar değiştireceğini belki bilemeyebilir bu yüzdne istenmeyen bir karşılaşma olmaması için mümkün olduğunca bu irtifaları katedecek yeni seviler verilir, örneğin tırmanırken "10000ft'e tırmanın" yerine "FL150'a tırmanın denir" pilotda 10000ft'i geçerken altimetreyi standart'a ayarlar.Tam terside alçalma için geçerlidir, eşik irtifası yerine daha alt bir iritfa verilmelidir, "9000ft'e alçalın" diye , pilot FL110'ı geçerken altimetresini lokal basınca ayarlar.

ikinci önemli nokta;

sadece CTR servis verirken ATIS'e çok afzla meydan ile ilgilendiği için her bir meydana ait TA ve TL seviyesini vermeyebilir.Bu yüzden feet yada level olarak verilen irtifada veya genel olarak 10000ft'i kat ederken çevrim yapmakta fayda vardır.

sadece CTR görev yaparken size lokal altimetreyi feet olarak irtifa verdiği anda söyleyecektir, bunu sonraki feet cinsinden irtifalarda muhaberat kolaylığı için söylemeyebilir. QNH'i mutlaka not edin yada .metar LTBA yazarak alacağınız METAR'dan kontrol edin. ATC ancak QNH değiştiğinde sizi uyaracaktır. (LTBA yerine istediğiniz meydanı yazabilirisniz)
-------------EDIT----------------
unutmuşum ilave edeyim, TA/TL Amerikada kullanılmaz. Amerikada stadanrt bir değer vardır 18000ft, bu irtifayı geçen herkese ya lokal basınca yada standart'a alır altimetreyi.Yanlış biliyor olabilirim ama galiba 18000ft standart'a dahil.17990'dan itibaren ise lokal basnıç olması lazım. Şimdi kitabı bulup kontrol edemedim aklımda öyle kalmış.

Eski doğu avrupa ülkesi pek kalmadı sadece Rusya ve civarında QNH yerine QFE kullanılır-ki farklı birşeydir. birisi sanırım anlatır.

Hakan"737"Güven

[delimawi]

Gürhan Bey,
Hakan Hocama katılıyorum.

Daha rahat canlandırmak adına, FL000 diye bir irtifa olduğunu varsayalım. Sizin söyleminize göre bu her zaman deniz seviyesi oluyor.

Siz FL000 de olabilmek altimetrenize 29.92 girdiniz (yerel basıncı giremezsiniz, zira FL kavramından bahsediyoruz.) ve 0ft okuyacak şekilde koruyorsunuz.

Şimdi gerçek yerel basınç 29.92 değil ise, altimetrenizde 0 okurken gerçekten tam deniz seviyesinde mi olursunuz?

Edit:
http://www.flightplan.za.net/altitudeToFlightLevel.php
Adresinde lokal QNH değerine göre FL nin hangi yüksekliğe karşılık geldiğini gösteren bir applet buldum. Belki ilginizi çeker.


İlker Değirmencioğlu
FlyTHY, PID 2445
İstanbul, 1977

[Musashi]

Kusura bakmayın ben soruyu Standard Atmosfer olarak algıladım.

Bildiğinz uzere atmosferik basınc statndartlarının temeli Pascal Kanunları be bu kanunalrın veya standartlarının yaratıcısı da Fransız Pascal denen bir bilim adamı. Müsbet bilimler bu tur standartların zuerinde kurulmus.

Bakınız:
wikipedia.org

"The standard atmosphere is an international reference pressure defined as 101,325 Pa and formerly used as unit of pressure (symbol: atm). For practical purposes it has been replaced by the bar which is 100,000 Pa.[1] The difference of about 1% is not significant for many applications, and is within the error range of common pressure gauges.

In 1954 the 10th Confrence Gnrale des Poids et Mesures (CGPM) adopted standard atmosphere for general use and affirmed its definition of being precisely equal to 1,013,250 dynes per square centimeter (101,325 Pa).[2] This value was intended to represent the mean atmospheric pressure at mean sea level at the latitude of Paris, France, and as a practical matter, truly reflects the mean sea level pressure for many of the industrialized nations (those with latitudes similar to Paris)."

TArigfin de analttığı gibi bu olcu Paris ile aynı ENLEM seviyesindeki bir olcum. Ynai sıcaklıklar ve diğer kosullar tıpatıp aynı olsa bile aynı olsa bile Paristen daha kuzeyde bir enledme olan Stokholme farklı, daha guezde yer alan Delhi'de farklı. KArışıklıkları olcum farklılıklarını onlemek acısından da musbet bilimlere bu tur standartlar getirmek gerekli.

Yukarıdaki tarifin ışıgında, TL seviyesi uzerindeki traifğinin bu satndarda gore altimerilerini ayarlayarak hepsinin aynı atandart uzerinden irtifalarını okuyabilmek. Yoksa her gectiğiniz yerdeki yerek hava basıncı değişikliği nedeniyle değişik irtifalar okunacagından, bir kaosun onune gecmek. Cunku ANkaradan 1003 HPA altiemtre ayarıyla kalkan bir ucakla istnbulda 1025 HPA alitemetre ayarıyla kalkan ucagın irtifasının farklı olacagı.

Meydan cartlarında verilen tum meydan yukseklikleri de Satandard Altiştude cinsinden yani 1023 HPA satnadart basınc birimi uzeinden hesaplanmıştır. BU satndart yuksekliği altimetrenizden okudugunuz atmısferik basınc ise o andaki hava sartlarına gore elde ettiğiniz QNH değerdir. ADİyeli,m Anakar nın irtifası 3160 ft mi, 3160 feet i belirli bir gun ve saatta altimetrenizde okudugunuz basınc değeri o anki QNH tir.

ANlatabildim mi şimdi niye irtifanızın TL100 de standard atmosfer değeri acısından 10,000 ft olacagını. Cunku deniz seviyesindeki satndart değer 1013 HPA ve 1013 HPA nın korundugu bir seyiyedeki FL100, 200 vs o irtifanın deniz seviyesine gore standard değeridir.

O yuzden deniz seviyesinde 0 irtifanın okundugu standart QNH değeri standard olarak kullanılmakta ve bu satndart değeri baglayan her ucagın TL uzerinde aynı seviyede gorunmelerini saglamak amac.

Tabiki gectiginiz hava sagasındaki QNH değişiklilklerine gore seviyeniz farklı olacak. Anlaşmazalık burada sanırım. Istanbul uzerinden gecerken istanbuldaki yerel basınc ki bu basınc ta Pascal kanunlarında belirlenmiş basınca goreceli olrak belirlenmiş bir basınctır, irtifanız farklı gorunecektir (ama dikkat goreceli olarak). Cunku Pascal amcamız olmasaydı, siz olsaydınız bu sefer atmosferk basıncı sizin standartlarınız gore goreceli olarak olcecektik.

Aman tekrar yanlış nalamayın. İşin gerceği deniz seviyesindeki hava basıncı olayının dunyanın her bir noktasında ayrı bir değer ifade edeceği (sıcaklık, enlem, havadaki toz zerrecikleri). O yuzden ne demişler Paristeki bir enlemde yer alan bir avrupa şehrinde, 21 derecede, hava kirliliğ olamadan deniz seviyesinde olculen basınca 101,321 HPA demişler. Ve bundan yola cıkarak butun hesaplamalar başlamış. Admalr da ne demiş belli bir seviyenin ustundeki uacklar aynı seviyede gorunsun kaze felan olmasın kafa karısmasın diye dusunmusler ve ucakalrın bu satnadrt değeri girmesinin en kolay yol olacağını dusunmusler. Olay kısaca bundan ibarettir.

Burda fizik standartları ile konustugumuzdan TL100, 1013 HPA altimetri değeri olan satndart atmosferik basıncta 0 olarak kabul edilen deniz seviyesinden (MSL) 10,000 feet yuksekliktedir.

Demek sitediğim budur

Sevgilerimle
Gürhan

Ilker bey;
Gercek basınc onlarca elemandan etkilenen ve cok goreceli bir kavram o yuzden bir satndart benimsemiş.
Evet demek istediğim ideal ve noraml şartlar altında ve hava basıncı teroilerinin yaratıcının getirdiği kurallare gore maalesef EVET, FL0 deniz seviyesi oluyor.
Alsında bu kavramın tersinden acıklarsam daha iyi anlarsınız. eğer istanbulda, pekinde, rio da deniz seviyesinde 0 feett de bir değer okuyorsam bu değer satndart atmosefrik değere gore hesaplanan goreceli bir değerdir. 1013 uz<eride cıakrsa yuksek basın derim altında cıkarsa alcak basınc derim ama neye gore derim PStandart atmosferik basınca ve pascal kanunalrına gore.

Bu işin standardı bu. Pascal amcamız Dubaili olsaydı belki getireceği standard 1013 pascal değil 2500 el-şemsi olacaktı.

Sevgiler

Gurhan

[Musashi]

QFE değeri de cok kolay.

Hehangi bir yukseklikte altimetreniz 0 okudugu andaki ayarlı atmosferik basınc.

Yani standard atmosferik basınca gore irtifanız ne olursa olsun Piste QFE baglayarak teker koydugunuzde (yada bu seviye belli bir treshold oalbilir) altimetreniz 0 (sıfır) gosterir.

Hakan hocamın da dediği gibi pek kulanan yok.

Sevgilerimle

Gurhan

[delimawi]

Gürhan Bey,

Uzun uzun örnekleyerek anlattığınız teoriyi gayet iyi biliyorum, teşekkürler. Arkadaşın sormuş olduğu soruya kısa ve kolay anlaşılabilir cevap vermek istemiştim.

Şimdi kısa ve kolay anlaşılabilir bir soru sormak isterim size. Uçağımız ALT modunda QNH 1013 seçili ve 35000 ft set edilmiş. Uzun bir yolculuk yapıyoruz, hadi örneğin Atlantik geçişi. Yol boyunca deniz seviyesi ile aramızdaki net uzaklık her zaman aynı ve sabit midir? Öyle ise kaç ft dir?







İlker Değirmencioğlu
FlyTHY, PID 2445
İstanbul, 1977

[Musashi]

Yol boyunca yere olan uzaklığımız (itrifa salınımları yapmadımız takdirde) sabittir ve 35,000 feettir. Değişen QNH dir hava basıncıdır.

Cunku fizik kurallarına gore bir sabite gore belirli bir değeri muhafaze etmenin sonucu sabittir. Sizin ucusunuz SABİT BASINC DEĞERİ ÜZERİNDEN yerden 35,000 metre yuksekliktedir. Burda değişen yukseklik değil QNH.

Yalnızca gectiğiniz yerdeki hava şartlarına gore bu standart olçümün (mutlak değer) varyasyonalrını okursunuz. Istanbulun uzerinden mi geciyorsunuz istanbulda oturan bir adamın falanca tarih ve zaman diliminde atmosferik basınca gore set edilen altimetreye gore (ama bakın bu altimetreye gore) yuksekliğiniz değişik okunur. Ama dediğim gibi bunlar görece değerlerdir. Bu değişik okuma da standard atmosfere gore ayaredilmiş (tuned) altimetrenizin varyasyonlarıdır.

Bence bu varyasyonlar sizin yere olan uzaklıgınızı etkilemez.

Sorunuzu cok iyi anlıyorum ama şöyle yorumluyorum. Ankaradan istanbula giderken gectiğim rota uzerinde oturan ve altimetresi yerel basınca gore değişen şekilde ayrı ayrı set etmiş adamlar irtifamı farklı farklı okurlar. Burda bir farklılk var ama anlatmak isteidğim benim yuksklğişm aynı değişmiyor.
Sadece gorce okumalar farklı

Tavuk yumurta olayı bence

Sevgiler

Gurhan

[delimawi]

Tavuk yumurtda değil tam olarak. Eğer altimetremiz aynen sizin de söylediğiniz gibi varyasonlar gösteriyorsa, ALT modunda autopilot altimetre sabit kalacak şekilde bu varyasyonları tersi yönünde hareket edecek ve varyasyonları cancel edecetir. Yani ALT modunda uçak altimetrede hep aynı değeri okuyacak ama yükseklik değişecektir, hep sabit kalmayacaktır.

Zaten QNH düzeltmesi çok lokal bir olaydır. 1 km ilerideki yerel basınçla, tam bu noktadaki yerel basıncın bile aynı olması beklenemez.



Bu örnekte, Miami de QNH olarak 1019hPa set edilmiş ve gerçekten de 500 ft yükseklikte olan uçak, autopilot kontrolünde New Orleans'a doğru ilerlerken, yerel basıncın azalması ve autopilotun set edilmiş 500 ft ti koruyor olması sonucu, alçak basınç bölgesinde, yani New Orleans üzerinde 200 ft e kadar alçalmıştır. Dikkat edin, altimetre QNH değeri değiştirilmedi, ve hala autopilot 500ft te olduğunu sanıyor. Yani size sorduğum sorunun aynı. ALT modunda ve QNH değiştirilmeden yapılan yolculukta, uçağın yüksekliği hep sabit kalmaz.

Sevgiler.


İlker Değirmencioğlu
FlyTHY, PID 2445
İstanbul, 1977

[hakan737]

quote:Ankaradan istanbula giderken gectiğim rota uzerinde oturan ve altimetresi yerel basınca gore değişen şekilde ayrı ayrı set etmiş adamlar irtifamı farklı farklı okurlar.

Bunu nasıl okuyacaklar? tam olarak soruyu yada sorunu anlayamadım.

Hakan"737"Güven