Page 1 of 1

TURLU YAKLA?MALAR (CIRCLING APPROACHES)

Posted: 05 Aug 2007, 18:14
by Serdar Sualp
Sevgili Sanal pilotlar,

Bu başlık altında size aranızda "Turlu iniş" (circle to land) olarak da bilinen ancak havacılık terminolojisinde do?rusu "Turlu yaklaşma" (circling approach) olarak geçen yaklaşma şeklini anlataca?ım.

TURLU YAKLA?MALAR

Birçok durumdan dolayı "Turlu yaklaşma" yapılabilir. Örne?in aletli yaklaşma korsu son yaklaşmada bizi pist merkez hattına 30 derecelik açı ile getirmiyorsa "Turlu yaklaşma yaparız". Veya ILS yaklaşması olmayan bir meydanda hava koşulları, yan rüzgarlar veya arazi yapısı sizi yine "Turlu yaklaşma" yapmaya mecbur bırakabilir.

Turlu yaklaşmaların yapılaca?ı meydanlarda yaklaşma, ve iniş emniyetini teminen Emniyetli Saha (korunmuş saha) oluşturulur. Bu saha içinde yaklaşma yapan tayyarenin yaklaşma kategorisine uygun verilen MDA (Minumum alçalma yüksekli?i)sizi yer yüzü mania ve engellerinden emniyetli mesafede ayıracaktır.Bulundu?unuz pozisyondan piste do?rudan ve stadart alçalma rejimi ile inemiyecekseniz daima MDA üstünde kalmanız gerekti?ini de asla unutmayınız.

Emniyetli sahalar, her yaklama kategorisine göre ayrı ayrı tanımlanır. Emniyetli sahalar pist sonlarından itibaren yaklaşma kategorisine göre yarı çapı belirlenmiş yaylar ile oluşturulur.
Aşa?ıdaki resimde yaklaşma kategorileri ve onlara tekabül eden yarı çap uzunluklarını tablo halinde görüyorsunuz.

Image

Yine bu resimde görülece?i üzere :
Arazi yapısı nedeniyle emniyetli sahanın belli bölümleri Turlu yaklaşma dışında bırakılabilir ve bu durum yaklaşma kartında (approach plate) belirtilir.
Görüş şartları Turlu yaklaşma emniyetli sahasından büyük bile olsa pilotlar Emniyetli saha içinde kalarak Turlu yaklaşmayı gerçekleştirmek zorundadırlar.

Bildi?iniz üzere tayyarelerin yaklaşma kategorileri stall süratlerinin (perdövites sürati VSo)1.3 katı olarak hesaplanır ve 5 kategoriden oluşur. Turlu yaklaşma yaparken, aynen direkt yaklaşma yaparken yaptı?ınız gibi kartlarda tanımlanmış yaklaşma prosedür ve minumum de?erlerine uymanız gerekmektedir.

Image

E?er yaklaşma süratiniz uça?ınız için belirlenmiş kategorinin üzerinde ise bu takdirde bir sonraki kategorinin de?erlerini kullanmanız gerekir. Bu husus da yukarıdaki resimde açıkça gözükmektedir. B yaklaşma kategorisinde olan çift motorlu tayyare 125 kts ile yaklaşmakta oldu?undan C yaklaşma kategorisi de?erlerini kullanmak zorundadır.

Çok basit şekliyle Turlu yaklaşma, yaklaşmayı uçmak, meydan ile göz teması oluşturmak ve sonunda da tayyareyi inilecek pistin son yaklaşmasına 30 derecelik açı içerisinde oturtmak olarak bilinir. Mamafih, Turlu yaklaşma burada bahsetti?m kadar basit bir manevra de?ildir. Zira, Turlu yaklaşma sırasında tayyarenizi alçak yükseklikte ve düşük süratte uçurmak ve bunu da belirlenmiş bir saha içinde yapmak zorundasınızdır. Unutmayınız ki, tayyarenizi son yaklaşmaya getirene kadar emniyetli saha içinde kalmak ve MDA'nın altına inmemek zorundasınız.
Turlu yaklaşma yaparken, görüş koşulları (Bulut, sis ya da gece), rüzgar (yan rüzgar, darbeli rüzgarlar), arazi yapısı (da?lık) nedeniyle son derece zorlu bir uçuş yapmanız muhtemeldir. Bu nedenle de emniyetli saha içinde kalmalı ve MDA de?erlerine uymalısınız. E?er koşullar minumum şartları karşılamıyorsa bu takdirde Turlu yaklaşmadan vazgeçmelisiniz.
Bir çok kaza pilotun Turlu yaklaşma yaparken meydan ışıklarını görmesine ra?men arazideki yükseltileri görememesinden olmuştur.

Konuyu, Turlu yaklaşma şekillerini de bir resim ile izah ederek kapayalım.

Öncelikle:

Pilot daima gorerek sartlarda ucus kosullarini muhafaza etmelidir.
Minimum Descent Altitude'in (MDA) altina inmemelidir.
Yaklasma suratlerine dikkat edilmelidir.



Image

Sevgilerimle





Serdar Sualp