Atinada düsen 737 hakkinda...

[ntuncel]

Merhabalar Herkese,

Gectigimiz pazar günü Atina civarinda düsen ucakla ilgili benim aklima takilan bir konu var. Sizlerle paylasmak, burada tartismak istedim...

Olayi detayli olarak bilemiyorum tabiki gazetelerin yazdiklarina, televizyonlarin soylediklerine göre olay havalandirma ve basinc sisteminde bir ariza olusmasindan dolayi ucagin icerisindeki ucus ekibinin bilincini yada hayatini daha ucak düsmeden kaybettigi ve ucak 11.000 metrede ucarken kontrolsüzlükten dolayi daga cakildigi!

11.000 metrede daga? Simdi bunun imkansiz oldugunu hepimiz biliyoruz. Gazetelerin eksik yanstimasi olma ihtimlai cok yüksek. Ama olayin asli nedir sizce? Otomatik pilotta seyreden bir ucak FMC'de tüm ucusu planli olsa dahi MCP'de alcalacagi seviye girilmeden alcalmaya baslamaz diye biliyorum. Olay aninda ortada pilot filanda kalmadigina göre ucaga alcalmasini soyleyecek bir komutun verilmesi zor gibi geliyor bana. Ucagin praga gittigini bu problemlerinde daha Atinaya varmadan ceyran ettigini hatirlarsak, bu durumda MCP'de alcalinacak yükseklik ayari herhalde o kadar erken yapilmamistir.

Benim bilgilerime göre, ve bu bilgilere dayanarak kurdugum mantiga göre bu ucak yakiti bitene kadar 11.000 metrede seyredip sonra düsüse gecmesi gerekiyor. Bu durumda tabi ucagin nereye düsecegini kestirmek belki mümkün belki degil bilmiyorum ama bana oyle geliyor ki herhangi bir riske girmemek icin zaten hic birsekilde irtibat kurulamadigi icin ümit kesilen ucagi, o iki F16'dan birisi asagi aldi gibi geliyor. Yani düsmesinin uygun olacagi kirsal bir alana düsürdüler diye düsünüyorm. Biraz felaket tellalligi oldu belki ama baska birsey mantikli gelmiyor.

O yüzden sizlere soruyorum. Benim yukarda eksik bilgimden kaynaklanan bir yanlis var mi? Siz ne düsünürsünüz bu konu hakkinda?

Sevgiler, saygilar... Allah boyle kazalardan korusun herkesi...





Nuri Tuncel
TK1416

[Kerem1407]

Zaten once yakiti bittigi icin dustu demislerdi...

Bu arada baygin olmayan(pek olasi degil ya) yolculardan biri iyi bir PMDG pilotu olsaydi(ama hic bir gercek ucus deneyimi yok), o ucagi indirebilir miydi, kule yardimi ile?

Neyse trajik bir olay, umarim bir daha olmaz bu tur bir kaza...

Kerem Barut
TK1407

[hakan737]

allah kimsenin başına böyle bir felaket vermesin. haberleri bende an be an heryerden takip etmeye çalışıyorum ama bana görede çok çelişkili bilgiler var gibi geliyor. Yolculardan birisi "donuyoruz" diye son anda mesaj çektiyse o ana kadar uçakta birşeyler yapılmış olmalıydı diye düşünüyorum. Pilotların ani reaksiyon ile uçağı mutlaka emniyetli irtifaya indirmesi bu süreç gözönüne alındığında mümkün olmasına rağmen acaba neden pilotlar birşey yapamadı-ki cesetlerin donmuş ve oksijen maskeleri takılı olduğu belirtiliyor.

Uçağın kabin basıncının bozulması ile ilgili birkaç sene önce bir yerde bir kaza raporu okumuştum. Bu rapora göre bir Learjet 33'de galiba 30bin feet civarında kabin basinci aniden düşmüş, pilotlar ve kabindekiler donduğu için uçak yakıtı bitince maalesef çakılmış. İki kaza nerdeyse kopyalanmış gibi. Elbette bilemiyorum, kabin basıncının azar azar kaybedilmesi ile birden düşmesi arasındaki fark nedir? eminim birinde bir reaksiyon süresi olmalı, ama öte yandan birden anlık birkaç saniyelik bir anda olabilecek kabin basıncı kaybının uçakta fiziksel bir hasara yol açması gerektiğinide (burkulma veya patlama) düşünmüyor değilim.

bir sanal pilotun bir uçağı böyle bir durumda nasıl kuratabileceğine ancak şu şekilde bir yorum getirebiirim;
ne yaptığını bilen, sinirlerine hakim ve ileri seviyedeki bir sanal pilot eğer sistemi kullanmayı becerebilirse uçağı indirmeyi deneyebilir. ancak piste tutabilme ve/veya tek parça olarak sağ salim durabilme garantisini kendim için dahi veremem. Simulator ayrı,onlarca tonluk bir uçağı pistte tutabilmek ayrı. elbette piste inmeyi becerebildiği takdire. Yani bunun kahramanlık hayali çok güzel(gurur açısından) ama başıma gelmesini açıkçası istemem.Hele hele en azından bir C152 ile bile gerçek bir yaklaşma -iniş tecrübesi olmayan birisi için.
Ama şuna inanıyorumki iyi bir sanal pilotun en azından uçağı sağ-salim indirme ihtimali , diğer ihtimallere göre %51. HElios'da bir sanal pilot bulunsaydı ve bu işi becerseydi eminim ben yapmış kadar sevinirdim.


Hakan737Guven

[Bozhan Özsoy]

Ölenlerin çoğunun çocuk olması çok üzücü, allah rahmet eylesin, kalan yakınlarına da sabır versin.

Kaza hakkında teknik tartışmaları izlemek için PPRUNE'u takip edin derim. Herkez bunu konuşuyor.



Benim dikkatimi çeken bir diğer konu ise bu olayın Türkiyede ki etkisi.

Son 1 yılda %100'den fazla büyüyen havayollarına yeni alınan uçaklar ne durumda? Yine aynı şekilde yeni alınan teknik ve uçucu personelin eğitimi ve tecrübesi yeterli mi? Bakımlar yapılmış mı/yapılıyor mu? Kurallar uygulanıyor mu?

Bu işletmelerin üzerinde devletin kontrolü ve denetimi ne kadar? Denetleyebilecek nitelikte ve sayıda personel var mı? Yapılan işler neden gösterilmiyor? ?effaflık nerede? Yeni bilgi edinme yasasından yararlanarak bilgi isteyen, bu konuyu araştıran bir sivil toplum örgütü varmı?

Yani kısacası kendimizin ve sevdiklerimizin can güvenliği ne durumda? Ben bunu merak ediyorum.

Daha kötüsü kimsenin bu soruyu sorduğunu göremiyorum.. Kamuoyu bu bilinci kazanabilmek için Flash Air 737 yada Helios 737 gibi bir kaza mı bekliyor?

Bu olay Helios'u bitirecek gibi gözüküyor. Bizim başımıza gelirse ne yaparız? Umarım en azından özeller bunu düşünüp kendilerine çeki düzen verirler..

Sevgiler,

Bozhan Özsoy.

[THY072]

Kaza gerçekten üzücü. Oksijen maskelerini takmış iki pilotun hayatta kalıp uçağı güvenli bir irtifaya indirebilmesi gerekirdi. Bu irtifada
oksijen maskesi takma süresi 10-15 saniye ile sınırlı.Bu da pilotların maskeleri takmaları için yeterli bir süre..Ancak ya bu tüplerdeki havakontrol edilmemişse ve boşalmışsa..Kazada tek bir pilotun cockpitte görüldüğü söyleniyor. Acaba diğeri arkada duran yedek oksijen tüpüne yetişmeye çalışırken bilincini mi kaybetti? Ve yolcuların durumu daha kötü gibi oksijen maskeleri düştü ve yolcular bunları kullanmaya başladı fakat cockpite gidip yedek oksijen tüpünü bulmak ve tekrar nefes almaya başlamak için gerekli süre çok sınırlı..Dolayası ile oturdukları yerden kalkamadan öylece beklediler mi acaba... Ani bir basınç kaybı olsa gerek....

Asıl anlamadığım Uçak nasıl düştü..Yakıt bitmesi mümkün gelmiyor bana. Çünkü uçak Yunanistandan daha uzak bir mesafeye gitmekte dolayısı ile yakıtı bitmesi mümkün değil..

Kimbilir neler oldu...

[Kerem1407]

Buyuk ihtimalle Atina'da yakit alacakti, yani yakiti bitmis olabilir...

Ucagin icinin -50 derece oldugu soyleniyor, bu sogukta belki sistemler iflas etti ve auto pilot devreden cikti? Sadece tahmin yurutuyorum, fazla bilgili degilim sistemlerin calisma kosullari hakkinda...

Kerem Barut
TK1407

[THY157]

Uçağın yakıtının biterek düşmesi çok muhtemel, F16'lar tarafından düşürülmemiştir bence; kalkış ile kaza anı arasında yaklaşık 3 saatlik bir zaman var... Bu süre az değil ve kalkış öncesi yapılan yakıt hesabı tutuyor olabilir. Atina 1 saat, yedek meydan 1 saat deseniz 2 saatlik yakıt yeterli, fazla bile yakıt varmış aslında, uzunca bir süre uçağın Kea üzerinde döndüğü falan yazıyor gazetelerde.
MCP'den seyir irtifasında descent öncesi yeni seviye girilmiş olduğunu tahmin ediyorum, yani uçak kendisi alçalmışta olabilir Atina için, gazetede yazılana göre zaten uçuş direk Larnaka-Prag değil, Atina var arada.
Hakan hocama katılıyorum, bir mantık hatası var olayda, kabin basıncı hızla bile düşse pilotların en kısa zamanda kendi emniyetlerini sağlayarak(maskelerini takarak) emniyet irtifasına indirmeleri gerekirdi uçağı, bilinmeyen bir şeyler var gibi ortada...

Selçuk Poyraz
Captain
Virtual A3xx Instrument Rating
TK157

[ntuncel]

Merhabalar,

Selcuk hocamin dedigi gibi larnaka-atina'ysa o zaman tabi decent irtifasi coktan girilmistir. Ve o zaman yakit bitmesi olasiligi cok muhtemel. Simdi biraz netlesti ve mantikli hale geldi is. Ama sizlerinde dediginiz gibi pilotlarin neden hemen eminiyetli bir irtifaya alcalmadiklari yada alcalamadiklari soru isareti.

Selamlar



Nuri Tuncel
TK1416

[hakan737]

açıkçası bilmiyorum ve sanıyorum hiçbirimizde eğer böyle bir tecrübe yaşamadıysak kabin basıncı nasıl düşer insan bedeni üzerindeki fiziksel etkileri ne kadarlık bir süre içinde ölümcül olur, daha doğrusu bu olayın tam olarak süresi nedir ne değildir bilmiyoruz.
birden insanların hiçbirşey yapamadan donması gözmün önüne (eğer yanlış hatırlamıyorsam) küresel ısınma felaketini anlatan "day aftre tomorrow" filmini getirdi. Hatırlarsınız bir anda saniye içinde helikopter ve içindekiler donuyordu.
Kabin basıncının kayıp süreci nasıl bir bilinç kaybına veya fiziksel kayba sebep oluyor-ki hepimizin daha pilot olmadan bildiği emniyetli irtifa yani kabin basıncının kabul edilebilir şekilde eşitlendiği 10bin feet seviyesine uçak inemiyor, indirilemiyor? seyir irtifası 32000ft'den 10000'de 22000ft alçalması gerekir. normalde yolcu konforu için 1800fpm ile 2200fpm arasında bir varyo kullanılır. acil durumda bunu uçağın limitlerini zorlayarak muhtemelen "dive" olarak adlandırabileceğimiz şekilde herhalde 3500-4000 belkide 5000fpm'e kadar zorlasanız yaklaşık 4 dakika civarında bir süre demektir.
Kabin basıncının kaybı uçak gövdesinde bir yırtılma veya delik ise benzer kazalarda (ALOHA 737-200,UNITED 747-200 vb) uçakda ciddi bir hasar meydana getiriyor. Ama her iki örnek'de de uçağın uçabilirliği uçağın gövdesinin sağlamlığının ıspatlanması ile açıklandığına göre uçak konstrüksüyonu bu darbeyi alabilecek güçte. Kaldıki benzer kazalarda yolcuların büyük kısmı yine 30binli irtifalarda bu basınç kaybına maruz kalmışken, donma veya basınç nedeniyle fiziksel bir yara hemen hemen almıyorlar (raporarda öne çıkan bir durum söz konusu değil)

Helios'da ne olmuş olabilir? en ufak bir kabin basıncı kybında oksijen maskeleri irtifa'daki oksijen yetersiz olduğu için otomatik olarak düştüğüne göre, oksijensizlikten kaynaklanabilecek bilinç kaybı burada açıklanabilirmi? Özellikle kabin ekibinin oksijen kaynağının asıl sistemden ayrı olduğunu hatırlıyorum ve galiba birde yedeğinin olması lazım.

Bu kazanın açıklaması ya çok basit ya açıklanamyaca kadar karmaşık olacak gibi görünüyor.
Klima arızası gibi açıklamalar benim aklıma uçağın havalandırma sistemine egzost gazının karışmış olabileceğini getiriyor.Nasıl olabileceğini bilmiyorum zira, pack'ler egzost çıkışından önce bypass bölümünden havayı alıyorlar. acaba zehirlenme söz konusu olabilirmi? aynı şey kabin havalalandırmasının filtresi içinde geçerli. Bildiğiniz gibi uçak içinde devamlı olarak taze hava bulunmaz. dışarıdan alınan hava içerideki havanın belirli bir yüzdesini oluşturur, dolayısı ile havalandırma sistemi , kabin içindeki havanın filtre edilerek temizlenmesi ve bir miktar temiz hava ile tekrar verilmesi üzerine kurulu.(belkide basınç yüzünden). kabinde sigara içilmesinin asıl yasaklanma sebebide bu zaten.
belkide zehirlendiler?

Hakan737Guven

[Kerem1407]

Benim fikrim oksijen maskelerinde hava olmadigi. Yani oksijen maskelerinin islevlerini yerine getirmedigi. Genel kani ani basinc kayiplarinin bu kadar olumcul sonuclar dogurmayacagi ve en azindan pilotlara kule ile temas kurmak ve oksijen maskelerini takip, guvenli irtifaya inebilecek imkani verecek olmasi.

National Geographicteki United Airlines B-742 kazasinin belgeselini izlemisinizdir herhalde. Yuksek irtifada seyrederken, ucakta kocaman bir delik aciliyor, ani bir basinc kaybi oluyor, pilotlar maskelerini takip, makul ucus seviyesine indiriyorlar ucagi ve ucak sag saglim Hawaii'ye acil inis yapiyor, olenler sadece delikten bosluga kapilanlar oluyor.

Bu Helios kazasinda hala bir cok soru isareti var...

Kerem Barut
TK1407

[THY072]

Hypoxia hakkında
http://www.acpa.ca/safety/high_alt.pdf

Benzer bir kaza
http://www.aaib.gov.uk/cms_resources/df ... 501410.pdf

[THY072]

"açıkçası bilmiyorum ve sanıyorum hiçbirimizde eğer böyle bir tecrübe yaşamadıysak kabin basıncı nasıl düşer insan bedeni üzerindeki fiziksel etkileri ne kadarlık bir süre içinde ölümcül olur, daha doğrusu bu olayın tam olarak süresi nedir ne değildir bilmiyoruz."

Hakan bu konudaki bilgiler nette heryerde mevcut.Dilersen ekteki dökümanlardan inceleyebilirsin.

http://www.usarmyaviation.com/pubs/Aero ... Ph_HO.html
http://www.faa.gov/pilots/training/airm ... 1-107A.pdf

[hakan737]

linkler için teşekkürler, aramak aklıma gelmedi.cümlemi düzelteyim "...........tam olarak süresi nedir ne değildir en azından ben bilmiyorum". Linklerdeki bilgileri tam olarak anlayacak kadar ingilizce bilgim yok ama anladığım kadarıyla hypoxia nedeni ile geçici bilinç kaybının (oksijensizlik nedeni ile), oksijen desteği ile önüne geçilememsi. Buda oksijen maskelerinde oksijen olmaması anlamına gelebilir.
Fiziksel olarak öldürücü bir hasar'dan (damar çatlaması veya benzer travma)söz edilmiyor yada ben kaçırdım.

Hakan737Guven

[airwol_ff]

pilotların bu tur durumlarda kendi fiziki kaabiliyetlerini gormeleri ve tanımaları icin cesitli benzetilmiş kabin odalarında suni olarak kabin patlamaları gerceklestirilir. ortalama bir insanın 30000 feet te dayanma suresi 40-60 sn arasında degisir. (bu durum kişiden kişiye degişmekler beraber 10 sn ile 3-4 dk arasında da olabilmektedir. sigara icen kişilerin dayanma sureleri daha fazla olmaktadır ******* adamlar zaten oksijensiz hayata alısıklar ))

Ucakta oksijen olmaması olasılıgı dusuk . sayet az bile olsa yolcu kabinine giden oksj. kesebilirdi pilotlar.